2020 -2021 yılları arasında değerli dostum öğretim üyesi yönetmen & senarist Hasan Basri ÖZDEMİR ile anadolunun unutulmaya yüz tutmuş yemekleri belgeselini çekmiştik.
Bu belgesel ile gördüm ki Kırkbeş yıllık mesleki bilgim becerim ve tecrübelerimin bulduklarımla beni şaşırtığı ,
ve bu güzel torakların ne denli bereketli ne denli güzel insanların olduğu gerçeğiyle bir kez daha yüzleştiğim döneme denk gelmiş olmasıydı.
Bir Karakeçili yörük köyünde zeytinyağlı ama etli harika bir SU KABAĞI YEMEĞİ ile karşılaştık. Bir tencere su kabağı ,soğan domates kuzu eti ve baharatların sotelenip kısık ateşte ağzı kapatılarak pişirildiği bu yemek bir saatlik süreden sonra bir tencere dolusu sulu yemeğe dönüşmüştü. Hiç susuz pişirilen yemek harika bir sulu sebze yemeğine dönüşmüştü ve enfesti.
Yine başka bir köyde bulduğumuz DUT TATLISI bizleri şaşırtmıştı. Yazdan toplanan taze dut lar kurutulup kerpiç yada yığma taş yapı evlerin doğal buzdolapları olan penceresiz odalarında astar denilen tavandaki ağaçlara kamış sepet ler ile asılıp
kışlık yiyecekler içerisinde yerini alıyordu.
Uzun kış aylarında sepet ten çıkartılan bir tas kuru dut ılık suda yirmi dakika bekletilip
biraz daha kuruluğu nemlendirilip genişlemesi sağlanıyor ve süzülüp köy tere yağında soteleniyor üç dakikalık bu işlemden sonra üzerini bir parmak geçmeye yakın üzüm pekmezi eklenip ılık haldeyken üzerine iri diş ezilmiş bol ceviziçi ile sahlandırılıyordu. Günümüz endüstriyel bir çok malzeme ile üretilen tatlılar bu ürünün yanından bile geçemezler.
Bu tatlı güneyde fıstık ile karadenizde fındık ile orta Anadolu’da ceviz ile yüz yıllardır yapılmış. Bize bu reçeteleri veren ve yapıp tadtıran seksenli yaşlardaki teyzeler bu ürünleri annelerinden onlarda kendi anne ve ninelerinden öğrendiklerini söylerken sadece bu üç kuşak bile bize en az yüzelli yıllık bir ürün olduğunu söylememizi destekliyordu.
Hülasa , yurdum insanının o yıllarda nasıl sağlıklı ve uzun yaşadığı konusunda mutfağın önemini bize net anlatıyor.
Yokluk yıllarında ellerindeki az malzeme ile kaliteli beslenip uzun yaşamışlar. Şekeri pekmezden alan saf tereyağlı bu ürün şimdi lerin nişasta nişkoz bazlı yada yapay tadlandırıcılı bir çok günümüz tatlısının yanında ” TAÇSIZ KRAL ” dır. Ve bu ürünü başka bir çok tatlıya değişmem.
GTD
advisor chef
Hüseyin ŞİPAL
